Une Chance de la France

De Thierache

De Thiérache

De Thiérache is van oudsher een grensgebied en dat zorgde nogal eens voor problemen. Vooral ten tijde van de Spaanse overheersing in de Nederlanden in de 16e en 17e eeuw was dit het geval. De godsdienstoorlog woedde volop en de grensbewoners hadden veel last van plunderende (Spaanse) soldaten en rovers. Waar mogelijk werden in de omgeving de herenhuizen, kastelen en boerderijen versterkt om te zorgen de bewoners veilig waren en de belagers buiten de muren bleven, maar daar waar geen of niet genoeg versterkte huizen waren besloot men de kerken aan te passen. Meestal werden bestaande kerken verbouwd en versterkt. Een enkele kerk werd opnieuw gebouwd zoals de kerk van Jeantes. Deze kerk uit de 12e eeuw werd in het begin van de 17e eeuw vervangen voor de huidige versterkte kerk.

De dorpen liggen dichtbij elkaar en kan men veelal de kerktoren zien van het naastgelegen dorp. In vroegere tijden was dit zelfs levensreddend. Als er een aanval op handen was dan werden de kerkklokken geluid die in de wijde omtrek te horen waren. Het volgende dorp luidde ook de klokken en het daarop volgende dorpen, zodat iedereen zich op tijd in veiligheid kon brengen. De dorpbewoners en soms ook soldaten, trokken met have en goed naar de kerk.

Men klom omhoog via de nauwe trapopgang de toren in waarna men in een grotere ruimte kwam waar men dagen kon verblijven. Sommigen kerken beschikten over meerdere verdiepingen. Zelfs het vee werd de smalle trap opgedreven. De ruimten waren niet bijzonder groot en met velen was het snel overvol. Er was een rookkanaal zodat er gekookt kon worden en er waren houten afscheidingen waar men de meest waardvolle dieren kon huisvesten. In de toren(s) waren smalle (schiet)sleuven aangebracht waar de dorpsbewoners de vijand kon beschieten of pek of olie naar beneden konden gooien om zich zo enigszins te verdedigen.

De kerken vallen veelal op door de vaak robuuste constructie en grote toren(s). De kerken deden niet alleen dienst om zich te verdedigen en moesten ze bestand zijn tegen aanvallen van buitenaf maar waren zij vooral als schuilplaats bedoeld en moesten zodoende ruim genoeg zijn om mens en dier te herbergen.

In het gebied rondom het stadje Vervins zijn zo´n zestig versterkte kerken opgenomen in de `versterkte kerkenroute in de Thiérache´. De streek heeft overigens ook meer dan vijftig(!) watermolens. De vestingkerkenroute is opgedeeld in 4 verschillende circuits. Het traject kan men volgen door middel van de speciale borden langs de route of door een routekaart die bij de VVV´s verkrijgbaar is. De meeste kerken langs de route zijn overdag geopend, mocht dit niet het geval zijn, is de sleutel meestal op te halen bij een sleuteladres. De openingstijden of de sleutelbewaarder staat onder meer vermeld op de website van de VVV van Vervins. Ter plaatse langs gaan bij dit VVV is natuurlijk handiger want dan kun je meteen de route meenemen en andere interessante informatie over de kerken en de omgeving.

Toerend over kleine weggetje langs sluimerende, stille dorpjes, indrukwekkende kerkjes met een uiterst boeiende historie. De dorpjes en kerken zijn gastvrij. De kerkdeur staat voor iedereen open en anders haal je even de sleutel op. Een kerk binnengaan is een moment om je te bezinnen, tot rust te komen of gewoon omdat de historie of architectuur je interesseert. Alles mag, als je maar respect hebt en hopelijk geniet van al het moois; de dorpen, de streek, de mensen, het eten en natuurlijk de vestingkerken in de Thiérache…